Klasik Türk Şiiri veya yaygın bilinen adıyla Divan Şiiri, hem şekil hem de muhtevasıyla edebî olduğu kadar aynı zamanda ebedî bir edebiyatın ürünüdür. Halktan olan ve halkın içinde yetişen şairler, bilerek veya bilmeyerek şiirlerinde halka ait unsurları işlemişlerdir. Sosyal hayatta karşılaştıkları olay veya durumları ifade ettikleri şiirlerinde dönemin bazı kişilik tipleri hakkında bilgiler vermişlerdir. Zaman değişse de insanın arzu ve hevesleri veya zaafları fazla değişmeyeceği bilinen bir gerçektir. Dolayısıyla bir rüşvet olayını ifade eden beyit, evrensel boyutuyla günümüzde de geçerlidir. Şiir yazma kabiliyeti olmayanların; iş yerinde, sokakta, bir toplu taşıma aracında kısacası günlük hayatta karşılaştıkları herhangi bir olay veya durumda ezberlerinde olan bir beyti alıntılamaları, onların ifadesine katkı sağlayacaktır. Klasik Türk Edebiyatı alanında yapılan çalışmalarda tespit edilen beyitlerde müspet ve menfî bazı kişilik tiplerinin olduğu görülmüştür. Bu beyitler müspet kişilerde nasihat etme, moral verme, örnek gösterme gibi olumlu mesajlar iletirken menfî kişilerde ise eleştirip protesto etme amacını gütmektedir. Bu makalede Osmanlı döneminde -evrensel olduğu için günümüzde de- var olan bazı kişiliklere dair beyitler incelenmiş, alıntı yapılan beyitler günümüz Türkçesine aktarılmıştır. Böylece edebiyatın gündelik hayatta alıntılanma yoluyla kullanılabileceğine dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kişilik, Sosyal Hayat, Divan Şiiri, Klasik Türk Şiiri, Osmanlı Edebiyatı.

Classical Turkish poetry or the poetry widely known as ottoman poetry is as much literal both with its shape and content as being a product of eternal literature. The poets who are one of the ordinary people have used intentionally or not components that belong to public. In their poems in which they express the events and situation which they have confronted in their social life, they have given information about some personality types of the era. It is a known fact that even if time changes, the desires, the eagerness and weak points of people won’t change to a great degree. Accordingly the couplet that states a corruption event is still valid in today with its universal dimension. The ones who aren’t capable of writing poem, encounter cases in daily life such as; on the workplace, on the street, in the public transport will contribute to their expression by the way of citing a couplet in their memory. The couplets found in the studies of the Classical Turkish literature field, it has been seen that there are some positive and negative personalities. While these couplets give positive messages such as; advising, cheering up, exemplifying in positive persons, they give negative messages such as; criticizing and protestation in negative persons. In this paper, some couplets about some existing personalities –as they are universal- in ottoman era have been studied. Thus, it was taken attention the usage of the literature by the way of citing in daily life.

Keywords: Personality, Social Life, Ottoman Poetry, Classical Turkish Poetry, Ottoman Literature.